Sorry, you need to enable JavaScript to visit this website.
hamburger overlay

Wat is diabetes

Een goede basiskennis over diabetes is de eerste stap op weg naar controle over je gezondheid.

Wat is diabetes?

In Nederland hebben ruim een miljoen mensen diabetes, en per week komen er bijna 1.200 mensen met diabetes bij1. Maar wat is diabetes nu precies? Diabetes, ook wel suikerziekte genoemd, is een stofwisselingsziekte waarbij er een te hoog suikergehalte in je bloed zit. Te veel suikers in je bloed noemen we ook wel een hoge ‘bloedsuikerspiegel’. De medische term voor diabetes of ‘suikerziekte’ is diabetes mellitus.

Je lichaam reguleert zelf de bloedsuikerspiegel. Hiervoor maakt je lichaam een hormoon aan. Dit hormoon wordt insuline genoemd. Insuline wordt aangemaakt door cellen in de alvleesklier. Wanneer je teveel suikers in je bloed hebt, zorgt insuline ervoor dat deze suikers uit het bloed worden gehaald. Als je diabetes hebt, werkt dit anders. Het probleem ligt bij de insuline; of je maakt geen insuline aan (diabetes type 1) of het lichaam heeft te weinig insuline en reageert bovendien niet goed meer op insuline (diabetes type 2). In beide gevallen nemen de cellen onvoldoende suiker (glucose) op, waardoor het zich ophoopt in je bloed. Diabetes kan verschillende oorzaken hebben, maar is helaas nooit helemaal te voorkomen. Om de gevolgen van diabetes zoveel mogelijk te beperken, is het belangrijk om er zo vroeg mogelijk bij te zijn als je de symptomen herkent.

Soorten diabetes

Er zijn verschillende soorten diabetes:

Diabetes type 1
Bij deze vorm van diabetes maakt je lichaam zelf geen insuline meer aan.

Diabetes type 2 – vroeger ook wel 'ouderdomsdiabetes' genoemd
Bij deze vorm van diabetes maakt de alvleesklier te weinig insuline aan en de insuline werkt niet goed meer.

Zwangerschapsdiabetes 

Dit is een tijdelijke vorm van diabetes die sommige vrouwen ontwikkelen tijdens de zwangerschap.

MODY – (Maturity Onset Diabetes of the Young)

Dit is een vorm van type 1 diabetes die eerst lijkt op type 2 diabetes, doordat hij heel geleidelijk begint.

LADA (Latent Autoimmune Diabetes in Adults)
Bij deze vorm van diabetes maakt de alvleesklier te weinig insuline aan en de insuline werkt niet goed meer.

Wat zijn de symptomen van diabetes en hoe herken je diabetes? Het antwoord op deze vraag is niet makkelijk: de symptomen kunnen voor iedere persoon anders zijn. Ook heeft niet iedereen duidelijke klachten. Mensen kunnen er jarenlang mee rondlopen zonder dat ze doorhebben dat ze diabetes hebben. Het is daarom ook goed om te beseffen dat niet alle symptomen van diabetes per se diabetes betekenen en andersom geldt dat je het ook kunt hebben zonder last te hebben van de meest voorkomende klachten. Om je toch een idee te geven, volgen hieronder de meest voorkomende symptomen van diabetes.

Symptomen bij diabetes type 1

Mensen die diabetes type 1 hebben komen hier in de meeste gevallen snel achter. Je voelt je dan zo ziek dat een bezoek aan de huisarts meestal niet lang uitblijft. De eerste symptomen van diabetes type 1 kunnen zijn:

  • Veel plassen en veel dorst.
  • Veel gewicht verliezen zonder duidelijke reden.
  • Algeheel gevoel van malaise.
  • Misselijk zijn, al dan niet gepaard met overgeven.
  • Veel honger of juist alle eetlust verliezen.
  • Wazig of slecht zien.

Symptomen bij diabetes type 2

De symptomen bij diabetes type 2 ontstaan geleidelijk en vallen daardoor minder snel op. Diabetes type 2 wordt vaak pas in een later stadium ontdekt. Soms zo laat, dat iemand al last heeft van de gevolgen. Die gevolgen kunnen daardoor ook wel eens worden opgevat als de eerste symptomen. Wat je kunt opmerken:

  • Veel plassen en veel dorst.
  • Gewichtsverlies, dit kan zelfs nog voorkomen als je de aandoening al jaren (al dan niet onopgemerkt) hebt.
  • Adem die naar aceton ruikt.
  • Last van vermoeidheid, kortademigheid, jeuk, last van ogen (slecht zien of dubbel zien), gevoelloosheid, tintelingen of juist pijn in vingers, voeten en/of tenen, pijn op de borst en slecht genezende wondjes en infecties.

Wanneer naar de huisarts?

Herken je een of meer van de genoemde symptomen? Het hoeft niet per se diabetes te zijn. Toch, bij twijfel: altijd de huisarts bezoeken.

Oorzaak diabetes

Wat is de oorzaak van diabetes? En als jij je bewust bent van de oorzaken, kun je diabetes dan voorkomen? Het antwoord op deze vraag is helaas: nee, diabetes is nooit helemaal te voorkomen. Echter kun je de risico’s sterk inperken, zeker voor diabetes type 2. Het is daarvoor wel nodig om de oorzaak van diabetes te begrijpen.

Oorzaak diabetes type 1

Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte. Het afweersysteem vergist zich en ruimt in plaats van de verkeerde de goede cellen op. Er is al veel onderzoek naar gedaan, maar wetenschappers kunnen de oorzaak van diabetes type 1 helaas nog niet helemaal verklaren. Mogelijk speelt aanleg een rol – wat overigens niet hoeft te betekenen dat je familie de aandoening ook heeft. Mogelijke oorzaken van diabetes type 1 zijn gluten of koemelk in flesvoeding voor baby’s, maar ook een virus (zoals bijvoorbeeld verkoudheid) zou de boosdoener kunnen zijn. Er is echter meer onderzoek nodig om hier uitsluitsel over te kunnen geven.

Oorzaak diabetes type 2

Bij diabetes type 2 speelt erfelijkheid een grotere rol dan bij diabetes type 1. Komt deze aandoening in de familie voor? Dan heb je helaas zelf ook een grotere kans om diabetes te krijgen. Vroeger werd diabetes type 2 ook wel ‘ouderdomssuiker’ genoemd. Nog steeds geldt dat ouder worden een oorzaak van diabetes kan zijn, echter is de naam allang niet meer toereikend. De afgelopen jaren zien we namelijk een trend van mensen die op steeds jongere leeftijd diabetes type 2 ontwikkelen. Dat heeft onder andere te maken met een ongezonde leefstijl. Of je daadwerkelijk diabetes zult ontwikkelen, is mede afhankelijk van een aantal factoren met betrekking tot je leefstijl:

Overgewicht

Mensen met overgewicht zijn minder gevoelig voor insuline, het hormoon dat de bloedsuikerspiegel in evenwicht houdt. Hierdoor is het lastiger voor je lichaam om de suikerspiegel op peil te houden, waardoor je diabetes kunt ontwikkelen. Het is dus belangrijk om ervoor te waken dat je geen overgewicht ontwikkelt. Een BMI (Body Mass Index) tussen de 18.5 en 25 wordt als gezond beschouwd.

Weinig lichaamsbeweging en ongezond eten

Weinig lichaamsbeweging en ongezond eten zijn eigenlijk de oorzaken van overgewicht. Daarnaast is dagelijks bewegen en gezond eten belangrijk omdat dit ervoor zorgt dat suiker makkelijker uit het bloed wordt gehaald en de bloedsuikerspiegel daalt. Hierdoor verklein je de kans op diabetes, en als je al diabetes hebt, verklein je de kans op lichamelijke gevolgen.

Roken

We kennen inmiddels allemaal wel de risico’s van roken, maar wist je al dat roken ook een oorzaak van diabetes kan zijn? Uit onderzoek is gebleken dat mensen die roken minder goed reageren op insuline. De kans op diabetes type 2 is hiermee aanzienlijk groter dan voor niet-rokers! Heb je al diabetes type 2? Stop met rokenom de gevolgen van diabetes te voorkomen of te vertragen.

Kortom: een ongezonde leefstijl kan ervoor zorgen dat je ongevoelig wordt voor insuline, waardoor je last krijgt van verhoogde bloedsuikerspiegels. Een ongezonde leefstijl is daarmee een belangrijke oorzaak van diabetes mellitus. Er is echter nog één aparte vorm van diabetes die we graag onder de aandacht willen brengen:

Oorzaak zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes komt bij ongeveer 1 op de 10 tot 20 zwangerschappen voor en gaat na de zwangerschap weer over. De oorzaken van dit type diabetes lopen uiteen: te veel vruchtwater, diabetes in de familie of een te snelle groei van het kind kunnen de boosdoener zijn, echter kan (fors) overgewicht ook bij dit type diabetes weer een rol spelen. De etnische achtergrond speelt ook een rol in de kans op zwangerschapsdiabetes.

Vermoed je dat je diabetes hebt? Of komt diabetes in je familie voor? De huisarts kan je testen en meer vertellen over de oorzaken, het eventueel voorkomen en het behandelen van deze aandoening.