Test je gemiddelde HbA1c-waarde
Je HbA1c-waarde (ook bekend als A1c of geglyceerd hemoglobine) kan je een algemene indicatie geven van je diabetesmanagement, omdat het een gemiddelde bloedglucosewaarde geeft over de afgelopen paar maanden.
Kom meer te weten over HbA1c-waarden en gebruik onze calculator om je HbA1c-waarden te schatten.
Wat zijn HbA1c-waarden?
Afhankelijk van je type diabetes zou je je HbA1c-waarde minstens één keer per jaar moeten laten controleren door je zorgverlener. De HbA1c-test meet je gemiddelde bloedglucosewaarden door een bloedmonster te nemen. Dit wordt vervolgens naar een laboratorium gestuurd voor analyse van de resultaten.
Hoe werkt het:
Suiker (of glucose) hecht zich natuurlijk aan cellen terwijl ze door je bloedbaan bewegen. Wanneer dit gebeurt, wordt de cel als "geglyceerd" beschouwd. Iedereen (ongeacht of ze diabetes hebben of niet) heeft geglyceerde bloedcellen. Hoe meer suiker je in je bloed hebt, hoe meer er aan de cellen blijft plakken. Dit is permanent, maar aangezien rode bloedcellen slechts 4 maanden meegaan, worden er nieuwe aangemaakt. Daarom kan je HbA1c-waarde alleen een gemiddelde van de bloedglucose over de laatste 2-3 maanden geven.
Hoe meer glucose in je bloed, hoe hoger het percentage geglyceerde rode bloedcellen zal zijn en hoe hoger je HbA1c-waarde zal zijn.
Hoe worden HbA1c-waarden berekend?
HbA1c-waarden werden voorheen gemeten in de eenheid percentage (%) volgens de DCCT (Diabetes Control and Complications Trial), maar is in 2009 overgeschakeld naar de eenheid millimol per mol (mmol/mol) volgens de IFCC (International Federation of Clinical Chemistry). Dit werd gedaan om de meeteenheid wereldwijd uniform te maken. Dit betekent dat je je resultaat mogelijk anders ziet als je al lange tijd diabetes hebt, of dat je twee resultaten ziet, één in mmol/mol en één in %.
In tegenstelling tot bloedglucosemetingen met een vingerpriktest, die worden gerapporteerd als mmol/l, worden HbA1c-waarden gerapporteerd als een mmol/mol. Bijvoorbeeld, als je 100 keer per maand je bloedglucose controleert en je gemiddelde resultaat is 10,5 mmol/l, leidt dit tot een HbA1c-waarde van ongeveer 66 mmol/mol (8,2%), wat boven de aanbevolen NICE-doelstellingen ligt.
Voorbeeld geconverteerde HbA1c-waarden conversie
| DCCT (%) | IFCC (mmol/mol) |
|---|---|
| 5.5% | 37 mmol/mol |
| 6.5% | 48 mmol/mol |
| 7.5% | 58 mmol/mol |
| 8.5% | 69 mmol/mol |
| 9.5% | 80 mmol/mol |
Wat zou mijn streefwaarde voor HbA1c-waarden moeten zijn?
Je zou samen met je zorgverlener de juiste streefwaarde moeten bepalen. Dit hangt af van je type diabetesbehandeling, hoelang je al diabetes hebt en eventuele eerdere resultaten van je HbA1c-waarden.
Volgens de richtlijnen van NICE (National Institute for Health and Care Excellence) zou je, als je een volwassene bent, diabetes type 2 hebt en een dieet volgt en lichaamsbeweging doet, of medicatie gebruikt die geen hypoglykemie veroorzaakt, een streefwaarde van 48 mmol/mol (6,5%) moeten naleven.
Als je een volwassene bent en medicatie gebruikt die wel hypoglykemie veroorzaakt (bijv. insuline), is je streefwaarde een HbA1c van 53 mmol/mol (7%). Bespreek met je zorgverlener wat het juiste doel voor jou is.
*De berekende eHbA1c-waarde ('e' voor 'estimated') is slechts een schatting op basis van de gemiddelde bloedglucosewaarde die je hebt ingevoerd. Het moet de HbA1c-controle die door je arts wordt uitgevoerd niet vervangen, en het resultaat dat hier wordt weergegeven kan afwijken van de laboratoriumwaarde die je krijgt. Deze berekening mag niet worden gebruikt om therapiebeslissingen of -wijzigingen te nemen. Bespreek met je zorgverlener hoe deze benaderende meting je kan helpen bij je algehele diabetesmanagement.
Het belang van bloedglucosemonitoring en HbA1c-waarden
HbA1c-waarden zijn belangrijk, maar ze vervangen geen gestructureerde zelfmonitoring. Alleen regelmatige bloedglucosecontroles laten zien hoe maaltijden, activiteiten, medicijnen en stress je bloedglucose op een bepaald moment beïnvloeden.
Zonder regelmatige zelfcontroles voor dagelijkse inzichten kan het resultaat van je HbA1c-waarden verwarrend zijn. Omdat het een gemiddeld beeld geeft, kan een persoon met frequente pieken en dalen een resultaat hebben binnen het gewenste bereik dat hetzelfde is als iemand wiens bloedglucose consequent in het streefbereik ligt.
Deze animatie toont twee voorbeelden van bloedglucosevariatie waarbij het HbA1c hetzelfde zou zijn.
Daarom is bloedglucosemonitoring waardevol. Onthoud dat één bloedglucosemeting op zichzelf je niet het hele verhaal vertelt. Het ontvangen van de resultaten is één ding, maar weten wat je ermee moet doen is essentieel. Door gebruik te maken van je gegevens kun je betere beslissingen nemen over je gezondheid, zoals dieetkeuzes en insulinedoseringen.
De enige manier om een compleet beeld van je bloedglucose te krijgen, is door je dagelijkse zelfcontroles samen met je reguliere HbA1c-tests te bekijken en nauw samen te werken met je zorgverlener om de resultaten te interpreteren. Kom hier meer te weten over bloedglucosemonitoring.
Bronnen
National Institute for Health and Care Excellence (2024) Type 2 diabetes in adults: management NICE guideline Published: 02 December 2015 Last updated: 29 June 2022
